De filezwaarte in Nederland nam in het eerste half jaar van 2023 toe met 15% ten opzichte van dezelfde periode in 2019: het jaar voordat corona uitbrak. Nog een feitje: de filezwaarte (lengte x duur file) op de Nederlandse wegen is sinds het einde van de coronaperiode met 19 procent gestegen. Dat concludeert de ANWB op basis van haar eigen cijfers. Op 7 november is het sinds enige tijd de jaarlijkse filevrije dag. Doel van die dag is dat we de auto niet gebruiken. Laten we deze dag ook gebruiken om als werkgever en werknemer het gesprek aan te gaan om slimmer te reizen en zo fileleed te voorkomen.
De dinsdagen en de donderdagen zijn de filedagen van de week. We kennen dit inmiddels als de dido-economie. Hoewel we in de coronatijd hebben geleerd dat thuiswerken heel goed mogelijk is, ontkomen we klaarblijkelijk niet aan onze reis- en werkpatronen: de woensdagen en vrijdagen zijn de dagen waarop we thuis of niet werken. Vooral op de dinsdag en donderdag willen we massaal om 9.00 uur op kantoor zijn en rond 17.00 uur weer naar huis. Die piekbelasting moet anders, maar hoe?
Onderzoek van de coalitie Anders Reizen, een samenwerking van werkgevers als Philips, Eneco, ANWB, Shell, ING en de provincies, laat zien dat het anders kan, meldt het Algemeen Dagblad: door op andere tijden en andere dagen naar het werk te reizen. Dan moeten werkgevers en werknemers wel het gesprek met elkaar aangaan. Werkgevers laten de werkindeling over aan de werknemers, zo constateert de coalitie. Maar medewerkers willen juist dat de werkgever de regie neemt. En voor wat betreft werken op andere dagen: door duidelijke afspraken met elkaar te maken, kan het lonen om op rustige dagen naar kantoor te komen om met elkaar samen te werken. Zo neemt de druk op de dido-economie af.
En dat dat kan, blijkt uit bovengenoemd onderzoek. Van de werknemers die op dinsdag en donderdag naar kantoor gaan, zegt bijna de helft niet fysiek op kantoor aanwezig te hoeven zijn. Vaak gaan zij omdat de manager dat wil. En een heel grote groep werknemers zegt ook op andere dagen naar kantoor te willen komen. Vaak lukt het alleen de werknemers met jonge kinderen niet. Hier kan de werkgever de regie pakken om mensen die kunnen en willen op andere dagen samen te brengen.
Als dat niet lukt, dan kan een poging worden ondernomen om een andere gewoonte te doorbreken: om 9.00 uur stipt willen starten met werken op kantoor. Iets later op kantoor beginnen, kan al veel fileleed voorkomen. Ook hier moet wel de ruimte gevoeld worden om dit te veranderen en is er een rol weggelegd voor de werkgever. Als dit allemaal niet lukt, is het OV, of alternatief vervoer (de fiets!) een optie. Veel werknemers uit de Regio Stedendriehoek wonen binnen fietsafstand van hun werk.
Belangrijk is om het gesprek met elkaar aan te gaan en samen te werken aan een gezonde, energieke en productieve werkdag die de moeite waard is om, misschien iets later dan we gewend zijn, voor uit je bed te komen.